ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
Τα συμπτώματα από το γαστρεντερικό σύστημα είναι πολύ συχνά στη διάρκεια της εγκυμοσύνης . Κάποιες γυναίκες τα εμφανίζουν για πρώτη φορά κατά την κύηση ενώ σε άλλες περιπτώσεις συμβαίνει επιδείνωση καταστάσεων που προϋπάρχουν.
Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα ή νοσήματα είναι :
Ναυτία και έμετοι :
Ναυτία με ή χωρίς εμέτους είναι πολύ συνηθισμένη κατάσταση στην αρχή της κύησης (στο πρώτο 3μηνο και ιδιαίτερα τις πρώτες 6-8 εβδομάδες) . Ναυτία αναφέρεται στο 50-90% των κυήσεων , ενώ έμετοι εκδηλώνονται στο 25-50% .
Προδιαθεσικοί παράγοντες είναι η πρώτη εγκυμοσύνη , η νεαρή ηλικία , η παχυσαρκία και το κάπνισμα .
Στα αίτια συμπεριλαμβάνονται οι διακυμάνσεις των επιπέδων των ορμονών .
Η παράταση των συμπτωμάτων και στο 2ο 3μηνο της κύησης , μπορεί να υποδηλώνει άλλες παθολογικές κατάστάσεις που ενδεχομένως χρειάζονται παραπέρα έλεγχο .
Η αντιμετώπιση είναι ανάλογη με την ένταση των συμπτωμάτων . Διαβεβαίωση της εγκύου ότι η κατάσταση είναι παροδική , αλλαγή στον τρόπο διατροφής (μικρότερα και συχνότερα γεύματα , περισσότεροι υδατάνθρακες και λιγότερα λίπη) και υπομονή συνήθως αρκούν.
Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται έχουν αντιισταμινική – αντιεμετική δράση και είναι σχετικά ασφαλή . Η μετοκλοπραμίδη (Primperan) και η μεκλοζίνη (Emetostop) ανήκουν στην κατηγορία Β ως προς την ασφάλεια και επιφυλάσσονται για τα επίμονα συμπτώματα . Εναλλακτική θεραπεία αποτελεί η βιταμίνη Β6 (Besix) .
Υπερέμεση της κύσης :
Ένα μικρό ποσοστό των κυήσεων (3 ως 10 στις 1000) χαρακτηρίζεται από πολύ έντονη ναυτία και ασταμάτητους εμέτους που οδηγούν σε απώλεια υγρών,διαταραχή ηλεκτρολυτών και απώλεια βάρους. Η κατάσταση αυτή λέγεται υπερέμεση της κύησης (hyperemesis gravidarum) και συχνά οδηγεί στο νοσοκομείο για ενδοφλέβια χορήγηση υγρών και ηλεκτρολυτών
Η κατάσταση εμφανίζεται νωρίς (από την 4η εβδομάδα) και συνήθως τα συμπτώματα υποχωρούν την 18η-20η εβδομάδα
Δεν γνωρίζουμε τα ακριβή αίτια της κατάστασης αυτής , ωστόσο η τελική πρόγνωση είναι καλή , χωρίς επιπτώσεις στο βάρος του παιδιού ή την γενικότερη υγεία του .
Γαστρο-οισοφαγική παλινδρομική νόσος (ΓΟΠΝ) :
Η ΓΟΠΝ, με κύριο σύμπτωμα τον οπισθοστερνικό καύσο, εμφανίζεται στις εγκύους σε ποσοστό ως 80% σύμφωνα με κάποιες μελέτες . Οι ενοχλήσεις είναι εντονότερες κατά το 3ο 3μηνο .
Τα αίτια είναι μηχανικά (αύξηση ενδοκοιλιακής πίεσης από την διογκωμένη μήτρα , παρεκτόπιση-παραμόρφωση του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα) και ορμονικά (χάλαση του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα από προγεστερόνη-οιστρογόνα) .
Η αντιμετώπιση περιλαμβάνει τα ίδια μέτρα και οδηγίες που ισχύουν για τον γενικό πληθυσμό (ανασήκωμα του κεφαλιού του κρεβατιού ή χρήση μαξιλαριών, νωρίς το βραδινό γεύμα ώστε να περάσει 3ωρό μέχρι την κατάκλιση , μικρά και περισσότερα γεύματα κλπ) .
Από τα φάρμακα , οι διάφορες μορφές αντιόξινων είναι ασφαλείς . Ασφαλή (κατηγορία Β) είναι και τα παλαιότερα αντιεκκριτικα ρανιτιδίνη (Zantac) , σιμεθιδίνη (Tagamet) και φαμοτιδίνη (Peptan) . Από τα σχετικά νεώτερα (και δραστικότερα) φάρμακα , έχουν γίνει μελέτες που βεβαιώνουν ασφάλεια για την λανσοπραζόλη (Laprazol) .
Χολολιθίαση :
Η κύηση προδιαθέτει στον σχηματισμό χολόλιθων . Ο ακριβής μηχανισμός δεν είναι γνωστός και διατυπώνονται διάφορες θεωρίες (λιθογόνος σύσταση της χολής , χολική στάση και ατελής κένωση του περιεχομένου της ) .
Το 30% των εγκύων σχηματίζουν ίζημα (λάσπη) στη χολή τους , ενώ ένα 2% σχηματίζει νέους λίθους .
Η χολολιθίαση μπορεί να προκαλέσει οξεία παγκρεατίτιδα . Η χολοκυστεκτομή είναι η 2η συχνότερη μη μαιευτική επέμβαση στην διάρκεια της εγκυμοσύνης , μετά την σκωληκοειδεκτομή .
Η αντιμετώπιση ενδεχόμενων επιπλοκών της χολολιθίασης , είναι κατ’ αρχήν συντηρητική με φάρμακα , ενυδάτωση , δίαιτα κλπ . Το χειρουργείο γίνεται σπάνια και μόνο όταν τα συμπτώματα είναι πολύ έντονα , επίμονα και η κλινική εικόνα σοβαρή
Δυσκοιλιότητα :
Περίπου το 1/3 των γυναικών εμφανίζει δυσκοιλιότητα μετά το 2ο 3μηνο .
Οι αιτίες είναι πολλές : μεταβολές στα επίπεδα διαφόρων ορμονών που επιβραδύνουν την εντερική κινητικότητα , αυξημένη απορρόφηση νερού , μειωμένη σωματική δραστηριότητα , πίεση από την εγκυμονούσα μήτρα , λήψη σκευασμάτων σιδήρου κ.α.
Η αντιμετώπιση είναι ίδια με του γενικού πληθυσμού . Περιλαμβάνει διαιτητικές οδηγίες , χορήγηση υπακτικών (ψύλλιο μεθυλοκυτταρίνη και φυτικές ίνες είναι ασφαλή κατά την κύηση) και ωσμωτικών σκευασμάτων . Από τα τελευταία , η λα-κτουλόζη (Duphalac) και τα σκευάσματα πολυαιθυλενογλυκόλης (π.χ. Klean prep) θεωρούνται ασφαλή γιατί δεν απορροφώνται στην κυκλοφορία .
Αιμορροϊδοπάθεια :
Περίπου το 1/3 των γυναικών παρουσιάζει συμπτώματα από τις αιμορροϊδες με κνησμό , πόνο ή αιμορραγία . Αιτίες είναι η στάση στην φλεβική κυκλοφορία της περιοχής από την διογκωμένη μήτρα και η προσπάθεια κατά την αφόδευση λόγω δυσκοιλιότητας .
Η χορήγηση τοπικών ανακουφιστικών σκευασμάτων είναι ασφαλής .
Ακράτεια κοπράνων :
Σύμφωνα με μιά ανασκόπηση , τα ποσοστά ακράτειας πριν την κύηση , στην διάρκεια της κύησης και 3 μήνες μετά τον τοκετό ήταν αντίστοιχα 1,4% , 7% και 8,7% .
Την ακεραιότητα του σφιγκτηριακού μηχανισμού επηρεάζουν α) η ατονία των μυών της βάσης της πυέλου (είτε λόγω πίεσης από τη μήτρα , είτε λόγω ορμονικών αιτίων), β) τραυματισμός (ρήξη) των σφιγκτήρων κατά τόν τοκετό και γ) αιδοιική νευροπάθεια .
Από αυτά , το (α) (ατονία ..) είναι η συχνότερη αιτία και αποκαθίσταται αυτόματα μέσα στο 6μηνο μετά τον τοκετό .
Η ακράτεια που επιμένει μετά τους 6 μήνες χρειάζεται περαιτέρω μελέτη (ενδοσκοπικό U/S κλπ) και θεραπευτική αντιμετώπιση .
Αναστάσιος Ι. Χείλαρης
Ειδικός Γαστρεντερολόγος - Ηπατολόγος
Ανώδυνη διαγνωστική και επεμβατική ενδοσκόπηση πεπτικού
Κων. Παλαιολόγου 4 - Νέα Σμύρνη τηλ. 2109311550
τηλ. 210 9311550
693 7037167
Email : aerovios@gmail.com
Κων.Παλαιολόγου 4 - 171 21 - Νέα Σμύρνη
Επικοινωνία :